Krypta św. Heleny w Jerozolimie (miejsce, gdzie wg tradycji znaleziono Krzyż Święty) – fot. Mrozen.
Gdyby dzisiaj w Polsce przeprowadzić sondaż, z jakiego drewna był wykonany krzyż Chrystusa, jaki procent odpowiedzi byłby prawidłowy?
Nie wątpię, że wśród odpowiedzi znalazłaby się palma.
„W zakrystii bazyliki Ojców Dominikanów w Lublinie na wprost wejścia wisi Chrystus na palmie. Po jego prawej i lewej stronie zawieszone są kadzielnice, które podkreślają wyjątkowość i niezwykłość rzeźby. Palma jest wysmukła, a jej korona rozłożysta. Chrystus ma oczy szeroko otwarte, jego usta są rozchylone. Poza cierniową koroną i raną w prawym boku, są niewidoczne ślady męki.” archiwum.rp.pl
To przedstawienie miało swoją kontynuację.
„Są to cenne wyroby rzemiosła artystycznego pochodzące z okresu klasycyzmu, które powstały (z wyjątkiem egzemplarza z Sochocina) około 1790 roku. Wszystkie one mają dwa główne, powtarzające się elementy dekoracyjne – drzewa palmowego i korony cierniowej, a różnią się między sobą rozmaitymi detalami. Elementy te, wraz z umieszczaną wewnątrz hostią, stanowiły wizję ukrzyżowania Chrystusa, w tym przypadku na palmie, nie zaś na krzyżu. Taką scenę przedstawiono też np. na krucyfiksie z kościoła dominikanów w Lublinie z 2 połowy XVII wieku.” wilanow-palac.pl
Z palmy „drewno” byłoby raczej słabe.
„W Jerozolimie w Wielki Piątek wystawiano do publicznej adoracji drzewo Krzyża Świętego. Wierni defilowali przed cenną relikwią, leżącą na stole obok tronu biskupa, i całowali ją. Ponieważ jednak pewnego dnia ktoś z nich zagłębił w niej zęby i w ten sposób ukradł mały kawałek świętego drewna, diakoni trzymali tam straż, aby uniemożliwiać dokonywanie dalszych kradzieży. Z tych samych powodów wiernym pozwalano dotykać świętości tylko czołem i wargami, a nie rękoma.
Szczegół ten podaje "Podróż lub Pielgrzymka do miejsc świętych", dziennik podróży, jaką odbyła pewna pobożna zakonnica, Egeria, pochodząca prawdopodobnie z Galicji, niegdyś bogata dama, która zapewne około roku 400 zwiedziła Palestynę, Syrię, Azję Mniejszą i Konstantynopol.” (Marcel Simon „Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa”)
„Wiadomo, że krzyż Chrystusa był wykonany z sosny czarnej, a Titulus z drzewa orzechowego. Na tej podstawie można stwierdzić, które fragmenty krzyża czczone jako autentyczne, w rzeczywistości nimi nie są. Na przykład w jednym z hiszpańskich klasztorów przechowywany jest duży fragment krzyża, który okazał się... kawałkiem cyprysu.Wreszcie, w 1997 r., tabliczka z tekstem Piłata (o Piłacie: skps.wroclaw.pl - od red.) została przebadana przez botaników, archeologów i paleografów. Napis znajdujący się na prawej części został przeanalizowany przez trzy niezależne od siebie grupy paleografów antycznych, którzy specjalizują się w odczytywaniu pisma hebrajskiego, greckiego i łacińskiego. Uczeni doszli oni do wniosku, że napis na tabliczce musiał powstać w I wieku na terenie Ziemi Świętej, wykluczyli ponadto możliwość jakiegokolwiek późniejszego fałszerstwa. Wszystkie dowody wskazują więc na to, że Titulus Damnationis jest autentyczny, a w związku z tym autentyczny musi być krzyż, do którego tabliczka została przybita.” polskatimes.pl
„Co do samej oceny autentyczności poszczególnych relikwii należy kierować się dwiema przesłankami. Po pierwsze, czy dany fragment jest wykonany z tego samego drzewa, co Krzyż Prawdziwy, tj z sosny czarnej (pinus nigra). Po drugiej należy sprawdzić, czy dana relikwia posiada udokumentowane pochodzenia z jednego z 3 centrów, z których Relikowskie te zostały rozprowadzone na cały świat, tj. z Jerozolimy, Konstantynopola lub Rzymu.” historykon.pl
„Sosna czarna, sosna austriacka (Pinus nigra Arn.) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna czarna występuje na terenie południowej i południowo-zachodniej. Europy oraz Azji Mniejszej. Do Polski sosnę czarną sprowadzono w 1759 r. Pierwotny areał tego gatunku rozciąga się od Maroka i Hiszpanii, przez Pireneje, Alpy, południowe Karpaty aż do Półwyspu Krymskiego.”
„P. nigra subsp. salzmanii var. corsicana (Loudon) Hylander – sosna czarna korsykańska. Igły długości 11–18 cm, szyszki nasienne 6–8 cm.” wikipedia.org
Na Korsyce - fot. Mrozen
A na Śląsku?
„Według tradycji początkiem budowy drewnianego kościoła pw. Krzyża Świętego w Opolu był 1002 rok. W 1024 roku biskup wrocławski przekazał kościołowi relikwie Świętego Krzyża otrzymane od św. Emeryka.” encyklo.pl
„(…) w Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego na wałbrzyskim osiedlu Podzamcze zostanie odprawiona droga krzyżowa.” skps.wroclaw.pl