Okolice roku 1660. Na odwrocie mapy ktoś opisuje zwyczaje i życie Dolnoślązaków. Po hiszpańsku. Prawdopodobnie to najstarszy przewodnik turystyczny. Pracownicy Muzeum Regionalnego w Jaworze odkryli go w szczecińskim antykwariacie.
Doskonale zachowana mapa jest dla historyków nie lada gratką. Jednak największa jej wartość to tekst umieszczony na odwrocie. Autor - 10 lat po zakończeniu wojny trzydziestoletniej - zachęca mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego do podróży w nasze rejony.”
Więcej i zdjęcia mapy/przewodnika na stronie radiowroclaw.pl
W Hiszpanii o Śląsku słyszano już niemało całe pięćset lat wcześniej.
Ciekawe, że o Cydzie i jego słynnym mieczu „La Tizona” napisano po polsku więcej niż o Ryksie śląskiej, która być może urodziła się we Wrocławiu (a raczej na pewno na Śląsku) i była cesarzową Hiszpanii w czasie ... gdy powstawała światowa legenda Cyda.
„W odróżnieniu od wielu innych herosów hiszpańskiej literatury, Cyd jest postacią autentyczną, o czym zaświadczają liczne dzieła historiografii łacińskiej, hiszpańskiej oraz teksty arabskie. Stosunkowo najwięcej faktów zarejestrowała Historia Roderici, powstała prawdopodobnie w latach 1144-1147, interesująca także dlatego, że była pierwszą w Hiszpanii kroniką, która opisywała dzieje bohatera nie pochodzącego z rodziny królewskiej. (...)
Zwolennicy teorii indywidualistycznej, która zakłada istnienie jednego autora utworu, sytuują Pieśń o Cydzie w środowisku klerków, poetów klasztoru, uznając widniejący na manuskrypcie podpis „Per Abbat” za imię potencjalnego twórcy dzieła. Datę powstania utworu Menéndez Pidal określił na rok 1140 na podstawie interpretacji wersów 3724-3725:
Oy los reyes d ’Espana sos parientes son
A todos alcanca ondra por el que en buen ora nacio.
Dzisiaj z nim spokrewnieni Hiszpanii królowie,
A sława jego spływa na wszystkich w okole.
Hiszpański historyk literatury wnosił z tego fragmentu, że poemat został napisany w czasie, kiedy potomkowie Cyda wstępowali na tron, a więc w roku 1140. Wówczas bowiem Blanca, prawnuczka Cyda, poślubiła Sancha, syna Alfonsa VII, króla Kastylii i Leónu. Obok argumentów o charakterze historycznym Pidal przytacza racje językowe, utrzymując, że archaiczność Pieśni wskazuje na połowę XII wieku.” bazhum.muzhp.pl
„Sławiony jako ideał chrześcijańskiego rycerza i hiszpańskiego bohatera narodowego, Cyd (prawdziwe nazwisko: Rodrigo Diaz de Vivar; 1043-1099), związany jest z kolejnym miastem na szlaku - z Burgos. Odegrał ogromną rolę w wyparciu przez chrześcijan Maurów z Półwyspu Iberyjskiego. To jego opisuje m.in. średniowieczny epos rycerski „Pieśń o Cydzie” oraz dramat napisany przez Francuza, Pierre’a Corneille’a „Cyd”, oraz opera skomponowana przez Julesa Masseneta.
Pomnik bohatera z uniesionym mieczem, pędzącego na koniu, znajduje się przy „Paseo del Espolón” w Burgos, a jego miecz zwany „La Tizona”, znajduje się w Muzeum Wojska w Madrycie.” niedziela.pl
Myliłby się jednak ktoś, gdyby sądził, że o piastowskiej - śląskiej cesarzowej Hiszpanii nie powstała w Polsce żadna powieść. Napisał ją literat trochę z Wrocławia …
literacki24.pl
„BODNICKI WŁADYSŁAW: Cesarzowa i smerda. Powieść historyczna z XII w.
—• Katowice 1963 „Śląsk” 8° s. 241, 3 nlb.
Fabuła powieści osnuta jest wokół wydarzeń rozgrywających się w Polsce w okresie rozbicia dzielnicowego oraz w Europie XII wieku, w okresie ostatnich wypraw krzyżowych, politycznej potęgi papiestwa i przewagi cesarstwa niemieckiego w średniowiecznym świecie. Główny wątek stanowią dzieje księżniczki Ryksy, córki Władysława Wygnańca i wnuczki Bolesława Krzywoustego, która z racji małżeństwa z Alfonsem VII Kastylijskim zostaje cesarzową Hiszpanii. Skomplikowane koleje losu polskiej księżniczki wzbogaca autor motywami fikcyjnymi, kreśląc historię młodego chłopca — kmiecia z krakowskiego podgrodzia, któremu miłość do Ryksy każę porzucić ojczyste strony i towarzyszyć jej życiu.” sbp.pl
„Dokumenty, w których pojawia się imię Ryksy można podzielić na dwie kategorie. Pierwszą stanowią przywileje dla klasztorów i kościołów. Dla roku 1152 obejmują one takie miejsca kultu jak: Najera, Sahagun, Palencia. Dla roku kolejnego: Sobrado, Santa Maria de Sagramento, Moreruela, Rocas. Potem w 1154 roku ponownie wystawiono przywilej dla klasztoru Sahagun, a także dla przybytku w miejscowości Arlanca. Dokumenty z 1155 roku obejmują: Sahagun, Cellanova, San Augustino w Burgos. Ostatnim jest przywilej dla klasztoru w Cerrato z 1156 roku.
Nie wymieniłem wyżej jednej donacji, z 12 października 1153 roku dla nowo powstałej fundacji pod wezwaniem Santa Maria en Piasca. Jak wyjaśnia to Sandoval, po wyjeździe Ludwika VII króla francuskiego z Kastylii, Ryksa udała się z mężem do królewskiego klasztoru Sobrado, celem wyproszenia łask. Cesarz postanowił tam być może o fundacji wyżej wspomnianego klasztoru, aby przypomnieć opiekunkę wrocławskiego klasztoru norbertanów. Najświętszą Marię Pannę na Piasku.” histmag.org
Ciąg dalszy nastąpi ...
