niedziela, 3 lutego 2019

Encyklopedia sudecka. Lawina w lesie. Niemożliwe! Możliwe … Mija dwadzieścia lat od dni gdy weszliśmy na Wildspitze przy odczuwalnej temperaturze - 60 stopni i podczas lawinowej zimy stulecia

Na pozór wydaje się, że las to miejsce w którym nie może dojść do oberwania się lawiny (chyba, że kamiennej).

„Lawiny groźne nawet w Bieszczadach (…)

4. Odpoczywamy w miejscach bezpiecznych (np. w lesie)” nowiny24.pl





Wejście na Wildspitze w lutym roku 1999 oparliśmy o noclegi w namiotach, przymusowo w "dużym fiacie" (gdy lawina zablokowała drogę) i "winterraumie" Breslauer Hütte. Po trzech noclegach udało nam się nagrzać go do -2 stopni. Nie mieliśmy telefonów i wiadomości z internetu - o prognozach pogody nie wspominając. Mieliśmy za to sporo szczęścia, bez którego w wysokich górach nie można się obejść. Jeśli ktoś dba o formę, kupi najlepszy sprzęt i myśli, że wszystko można przewidzieć oraz zaplanować, głęboko się myli



I takie ostrzeżenia wydają się teoretyzowaniem …

„2. Lawiny schodzą głównie w terenie powyżej górnej granicy lasu, ale mogą zejść także w lesie.” national-geographic.pl

… bo szeroko znane są przypadki lawin w górach stosunkowo niskich, ale na wylesionych stokach np.:

„- lawiny mogą schodzić także w obszarach nie uznawanych za zagrożone. Jedną z najtragiczniejszych historycznych lawin w Sudetach była lawina, która na początku XIX wieku zeszła ze stoków góry Dębosz na wieś Poręba w Górach Bystrzyckich, gdzie zginęło 9 osób. Lawina zeszła na wysokości ok. 700 m n. p. m. na stromym stoku, wylesionym z powodu zakładania pastwisk” kbp.pan.pl



Tymczasem w ciągu ostatnich kilkunastu lat, całkiem blisko polskich granic miały miejsce aż dwa przypadki lawin, które rozpoczynały się w lesie i spowodowały ofiary w ludziach (ile takich lawin schodzi i nikt ich nie zauważa?). W obydwu przypadkach byli to narciarze skiturowi. 




Początek lutego 1999 pod Wildspitze. Po zejściu ze szczytu działał tylko jeden, prymitywny rosyjski aparat - "japończyki" zamarzły już po dwóch dobach bezustannego pobytu w zamrażarce. Prawie 20 lat później ... "Po silnych opadach śniegu w wielu regionach Alp występuje zagrożenie lawinowe. W Szwajcarii w licznych regionach ogłoszono najwyższy stopień zagrożenia. Równie groźna sytuacja nie występowała w Alpach od 1999 r. – powiedziała rzeczniczka szwajcarskiej służby meteorologicznej." dw.com


Szerzej znany wypadek to tragedia „na hoře Smrk u Frýdlantu nad Ostravicí”. idnes.cz

Można ten wypadek uważać wcale nie za nadzwyczajny, bo narciarz podciął lawinę co prawda w piętrze lasu, ale też w zasypanej śniegiem dolince/jarze potoku, który zamienił się w pewnego rodzaju stromy i zaśnieżony żleb.

Natomiast o tym, że lawina zeszła w reglu dolnym - w buczynie już nikt nie jest w stanie powiedzieć, że to nie w lesie.


Rok 2017 …

„Jak wiemy lawiny nie schodzą tylko w górach o charakterze alpejskim. Przykładem na to stwierdzenie jest ostatni wypadek lawinowy (Vihorlatské vrchy 1018 m n.p.m.), który miał miejsce 15.01.2017r. Grupa narciarzy na ekstremalnie i bardzo stromym stoku na którym rośnie bukowy rzadki las, podcięła deskę śnieżną. Lawina miała 125 – 140 metrów długości, a obryw lawiny miał wysokość do 80 cm. Dziewczyna, która zsunęła się z lawiną przeżyła. M.in. dzięki temu, że (szczęście w nieszczęściu) skialpinistka była tylko częściowo zasypana towarzysze mogli ją uratować bez sprzętu lawinowego.” freerajdy.pl

Lawina zeszła pod Motrogonem na stoku o nachyleniu 40-47 stopni. 



22 lutego 1999 rozpoczęła się międzynarodowa akcja budowy "mostu powietrznego" i lotnicza ewakuacja Tyrolu. Polska do tej pory nie posiada śmigłowców zdolnych do lotu w takich warunkach atmosferycznych i pomocnych w ewakuacji tysięcy ludzi. Nasze poradzieckie śmigłowce są po prostu starsze (pod względem technologii a nawet wieku) o kolejne 20 lat - więc jest gorzej niż w roku 1999. Choć podobno jest świetnie. Tak samo jest z Marynarką Wojenną blackhawk.airpower.at


Jak można zobaczyć na zdjęciach … slphzs.wordpress.com … las nie był jakoś specjalnie rzadki. Była to raczej normalna buczyna na bardzo stromym stoku. Dość niesamowicie wygląda krawędź obrywu lawiny oparta o pnie buków.


Wynika z tego, że decydujące jest nachylenie stoku i ilość śniegu oraz stopień jego związania z podłożem, a kosodrzewina (śnieg często całkiem ją przykrywa), czy las nie zapewniają pełnego bezpieczeństwa lawinowego.

Rok 2019 …

„W niektórych miejscach zaspy mają 5 metrów. Zawartość wody w śniegu powyżej górnej granicy lasu to średnio 1000 milimetrów. Oznacza to, że gdyby roztopić cały śnieg w Karkonoszach, woda okryłaby je warstwą o metrowej grubości. To dwa razy więcej niż przez cały rok spada na dolnośląskich nizinach!” radiowroclaw.pl

„Největší lavina za 20 let. V Jeseníkách se utrhly stovky metrů sněhu” idnes.cz


"V Labském dole naměřili 2,8 metru sněhu, což je nejvíce od roku 2005, z něhož pochází dosavadní rekord." idnes.cz

„Było -48 stopni Celsjusza. Wielu ludziom trzeba było amputować odmrożone palce” tvnmeteo.tvn24.pl


W lutym 1999 roku wyruszaliśmy na Wildspitze z Vent (niewidoczne, na dnie doliny pod barierami antylawinowymi). W roku 2008 zagrało ono w "polskim" filmie katastroficznym zniszczone przez "lawinę stulecia" Galtür. "Vent w Alpach. Marc wraca do swojego rodzinnego miasteczka po dziewięciu latach. Wyjechał stąd, gdy zginął w wypadku brat jego ukochanej Anne. Do tej pory Marc obwinia się o tę śmierć. Teraz ponownie spotyka się z byłą partnerką, która nadal czuje się zraniona, gdyż zostawił ją bez słowa pożegnania. Pomimo skrywanego żalu kobieta wyznaje mu, że ma z nim syna Nika. Jej ojciec, Anton, próbuje dla dobra dziecka pogodzić parę. Gdy prawie mu się to udaje, na miasto spada ogromna lawina. Śnieg niszczy samochody i domy. Szalejąca wichura uniemożliwia dotarcie ekipy ratunkowej do poszkodowanych mieszkańców. Są oni zdani tylko na siebie. Twórcę filmu zainspirowała katastrofa w austriackim Galtür w 1999 roku." teleman.pl

 
A czeski meteorolog cierpliwie tłumaczy prezydentowi USA (jak wiadomo – zwłaszcza jemu samemu - wybitnemu specjaliście w dziedzinie zmian klimatu, geografii czy historii), że podwyższenie temperatury o 1-2 stopnie nie polega na tym, że wszystkim będzie równo o te 1-2 stopnie przyjemnie cieplej. Jedni trzymają rękę w zamrażarce (USA), inni w piekarniku (Australia) … średnia jest całkiem znośna.

„Rekordní mrazy i vedra: Změna klimatu přináší divoké extrémní počasí” idnes.cz


„Neobvyklá zimní bouře se ráno objevila nad Prahou” idnes.cz


Być może oprócz suszy, będziemy mieli wkrótce możliwość oglądania lawin w lasach i na wylesionych zboczach w niższych partiach Sudetów.


Ciąg dalszy nastąpi. 

"Jedna z największych katastrof lawinowych we Francji zdarzyła się na … Korsyce" kunstkamerasudecka.blogspot.com

"Dlaczego pod Śnieżką nie ma „Innsbruckiego Domu” a pod Wildspitze jest „Wrocławskie schronisko”? Sto trzynaście lat temu w Dolomitach otwarto „Libereckie schronisko”. Część pierwsza" kunstkamerasudecka.blogspot.com