środa, 7 kwietnia 2021

Zapomniana „Ognista lilia” (chociaż egzemplarz znajduje się w Muzeum RAF-u) z Breslau. „Cudowna broń” Hitlera z Ardelt Werke na Maślicach. Cz. I – bariera dźwięku

 


Zdjęcie zamieszczone w raporcie Theodore von Kármána. „Feuerlilie” na wyrzutni zbudowanej przy użyciu podstawy słynnej armaty przeciwlotniczej 88 mm

 
„Development work on F-25 was started in the spring of 1943 by Dr. Gerhard Braun of LFA. The fuselage was built by the Ardelt Werke, located in Breslau.” Silniki dostarczył Rheinmetall-Borsig.

To słowa z amerykańskiego raportu z czerwca 1946 roku. Obecnie powojenne raporty nie są już tajne i można je znaleźć w internecie.

Wcześniej (w sierpniu 1945 roku) zdjęcie „Feuerlilie” na wyrzutni zamieścił w innym raporcie Theodore von Kármán. Tak, ten Theodore von Kármán …

„Ponad Linię Kármána

"The Sky is the limit" mówi anglosaskie przysłowie. Znaleźli się jednak tacy, którzy postanowili zadać mu kłam, kiedy tylko pozwolił na to rozwój techniki. Tylko gdzie znajduje się owa granica nieba? Dużo trudniej zdefiniować krawędź kosmosu niż na przykład brzeg oceanu.

Podjął się tego Theodore von Kármán - pionier nowoczesnej aerodynamiki i naukowego podejścia do lotnictwa. Von Kármán obliczył, że powyżej wysokości ok. 100 km atmosfera Ziemi jest zbyt rozrzedzona, by można w niej było wykonywać loty samolotem. Prędkość, jaką ten musiałby osiągnąć, żeby utrzymać wystarczającą siłę nośną, byłaby większa od pierwszej prędkości kosmicznej, która umożliwiała utrzymanie się na orbicie. Bez skrzydeł.” wyborcza.pl

Kármán nie tylko określił gdzie znajduje się „krawędź kosmosu”.

Kilka miesięcy temu … 


„Zmarł pilot, który jako pierwszy przekroczył prędkość dźwięku. Chuck Yeager, były oficer amerykańskich Sił Powietrznych, pierwszy pilot, któremu udało się przekroczyć prędkość dźwięku, zmarł w wieku 97 lat - informuje NBC News. (…) Dokonał tego siedząc za sterami eksperymentalnego samolotu Bell XS-1.”rp.pl

Koncepcję tego samolotu stworzył właśnie Theodore von Kármán.

„We wrześniu 1944 roku generał Arnold zaproponował dr Tedorowi von Karmanowi zorganizowanie małej grupy wybitnych naukowców celem rozpoznania i przeanalizowania perspektyw rozwoju lotnictwa w najbliższych 20 latach i dalszej przyszłości. Dr von Karman powołał naukową grupę doradczą (Scientific Advisory Group), która opracowała szereg studiów naukowych znanych pod tytułem „W kierunku nowych horyzontów” („Towards New Horizons”). Po zakończeniu wojny, wiosną 1945 roku, dr von Karman zainteresował się osiągnięciami europejskich naukowców w czasie wojny i zorganizował spotkanie tej grupy w Europie. Dr von Karman był zwolennikiem zarówno szerokiej międzynarodowej współpracy naukowej, jak również bezpośredniego współdziałania środowisk naukowych z siłami zbrojnymi. Mówił: „Badania naukowe nie mogą być efektywnie wykorzystane przez żołnierzy, którzy ich nie rozumieją, a naukowcy nie mogą wytworzyć efektów przydatnych w wojnie bez zrozumienia operatorów sprzętu”. (Marek Kalbarczyk, Jerzy Walentynowicz „Zadania Organizacji ds. Badań i Technologii Traktatu Północnoatlantyckiego /NATO RTO/”)

Rysunek z amerykańskiego raportu z czerwca 1946 roku

W styczniu bieżącego roku o istnieniu „Feuerlilie” przypomniał Hubert Michalski w artykule „F-25 Feuerlilie Niemiecka rakieta kierowana”(„Historia Wojsko i Technika”, nr 1/2021). zbiam.pl

Autor podkreśla, że miała być to kierowana rakieta ziemia-powietrze. Wydaje się jednak, że bardziej istotne od jej „kierowalności” były osiągane przez nią prędkości okołodźwiękowe i próby, jakie przechodziła w tunelach aerodynamicznych. I to właśnie z tego powodu zaciekawiła Theodora von Kármána.

Na marginesie – ostatnio (rok 2019) nazwisko von Kármána znowu stało się głośne …

„Sam zaś lot Chang’e 4 odbył się w dniach 7 grudnia — 3 stycznia. Było to pierwsze w historii miękkie lądowanie na odwrotnej stronie Księżyca, wcześniej upadły tam tylko trzy nieczynne orbitery i zbłąkana sonda do twardego lądowania (Ranger 4). Na miejsce lądowania wybrano krater von Karmana wewnątrz ogromnego basenu uderzeniowego Biegun Południowy — Aitken. To bardzo ciekawy pod względem planetologicznym region — jedyny z księżycowych basenów uderzeniowych, który nie został wypełniony magmą z wnętrza globu.” („Urania. Postępy astronomii”, nr 4/2019)

Maślice Wielkie …

„Innym, bardzo ciekawym obiektem na Maślicach Wielkich, jest pozostałość po bocznicy kolejowej. Powstanie oraz funkcjonowanie bocznicy kolejowej związane jest z działalnością fabryki zbrojeniowej na terenie Maślic w latach 1938-1945.

Małe kalendarium:

1874: Oddanie do użytkowania linii kolejowej ze stacji Wrocław Świebodzki (Breslau Freiburger Bahnhof) do Rudnej Gwizdanów (Raudten – Queissen) przez Wrocław Pracze (Breslau Herrnprotsch).

1938-1939: Budowa bocznicy kolejowej ze stacji Wrocław Pracze (Breslau Herrnprotsch) do fabryki Ardelt Werke na Maślicach o długości 2650 m. Szyny kolejowe zostały wyprodukowane w Bochum (BVG Bochum – Bochumskie Stowarzyszenie Górnictwa i Stali) oraz w Chorzowie (Huta Królewska).

1939-1945: Użytkowanie bocznicy kolejowej przez fabrykę Ardelt Werke.

1945-1993: Użytkowanie bocznicy kolejowej przez Północną Grupę Wojsk Armii Radzieckiej.

1994: Po opuszczeniu przez wojska Federacji Rosyjskiej terenów przy ulicy Północnej i braku zainteresowania użytkowaniem bocznicy podjęto decyzję o jej zamknięciu. Fragmenty dawnego torowiska możemy jeszcze dzisiaj zobaczyć na terenie osiedla.” („Halo! Tu Maślice”, nr 5/2019-12).

Die Feuer-Lilie (Lilium bulbiferum) bardzo rzadko ale jednak występuje zwłaszcza w górach otaczających Kotlinę Kłodzką. To lilia bulwkowata.

Ciąg dalszy nastąpi.

 "Ilustrowana historia Wrocławia. Jak powstawał i był produkowany najsłynniejszy wrocławski pojazd wojskowy II wojny światowej?" kunstkamerasudecka.blogspot.com