Wejście do mastaby w Abusir wikimedia.org
Wyprawa egipska Napoleona, na którą zabrał ze sobą naukowców i architektów, to jedna z niewielu pozytywnych rzeczy na koncie cesarza Francuzów. Właśnie od tej pory, a nie od czasów wypraw krzyżowych, narodziło się – nie tylko w Europie – zainteresowanie sztuką i kulturą starożytnego Egiptu. Zostały po owej modzie pamiątki niezwykłe …
„Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego Napoleon I nadał gen. Józefowi Zajączkowi, późniejszemu Namiestnikowi Królestwa Polskiego rozległe dobra ziemskie w Ziemi Kaliskiej. Po wylesieniu części obszarów leśnych założone zostały cztery folwarki (Fajum, Aleksandria, Racławice, oraz rodowe Zajączki). Genezą obco brzmiących nazw nowopowstałych folwarków były nazwy bitew, w których brał udział generał Józef Zajączek tzn. Fajum, Aleksandria, Racławice.” kalisz.poznan.lasy.gov.pl
Obecny na Panoramie Racławickiej generał zaszczepił w Wielkopolsce egipskie nazwy, kojarzące się dzisiaj bardziej z archeologią niż historią wojskowości. Niemożliwe, by Egipt faraonów nie wpłynął na sztukę cmentarną, wszak architekturze grobowców Egipcjanie poświęcali więcej uwagi niż budownictwu dla żywych. Z pewnością najbardziej znane były piramidy, ale równolegle do nich istniały mastaby. 
„Mastaba jako grobowiec wielmożów składała się z trzech zasadniczych części: podziemnej komory grobowej, biegnącego od niej pionowego szybu wychodzącego w części nadziemnej oraz budowli na planie prostokąta, z cegły suszonej lub z kamienia, o przekroju trapezoidalnym, przypominającej Arabom ławę — stąd jej nazwa arabska: mastaba.” (Kazimierz Michałowski „Nie tylko piramidy …”) 
Mastabę Ptahshepsesa - wysokiego urzędnika faraona – odkrył już w 1843 roku pruski archeolog Karl Richard Lepsius. Uznał ją jednak za niedokończoną piramidę. Wykopaliska kontynuował Jean-Jacques de Morgan, a jego praca z 1894 roku na długie lata stała najdokładniejszym opisem kompleksu grobowego. I to prawdopodobnie z jego dokonań czerpał Karl Grosser – architekt odpowiedzialny za kształt grobowca Juliusa Schottländera z cmentarza przy ul. Ślężnej. Odkrycie całego labiryntu z Abusir jest dziełem czeskich archeologów i trzeba było na nie czekać aż do lat 70. XX wieku. 
Rekonstrukcja komputerowa całej mastaby z zaznaczonym wejściem (Jaromír Krejčí, „Ptačí kůstka dutá“ – role Zbyňka Žáby při archeologickém výzkumu Ptahšepsesovy mastaby")
Oczywiście grobowiec Juliusa Schottländera to nie cała mastaba przeniesiona do Europy - inspiracją dla architekta stało się wejście do niej z charakterystycznymi kolumnami.
„Architektura monumentalna Starego Państwa wytworzyła kilka podstawowych dla sztuki egipskiej typów kolumn i dekoracji architektonicznych. W okręgu sepulkralnym Imhotepa przy piramidzie Dżesera występują półkolumny typu papirusowego i zwieńczone głowicą lotosu. Inny rodzaj słupa z kapitelem w kształcie lotosu pojawia się już w V dynastii — w mastabie Ptahepsesa w Abusir;” (Kazimierz Michałowski „Nie tylko piramidy …”)
To kapitel lotosowy zamknięty (lotos w egipskiej mitologii był symbolem nowego życia - odrodzenia po śmierci).
O grobowcu ze Ślężnej pisała Marta Ostrowska-Bies w książce poświęconej Karlowi Grosserowi.
Jak widać autor projektu cerkwi w Sokołowsku nie bał się egzotycznych wyzwań.
"Encyklopedia sudecka. Cerkiew w Sokołowsku i „Aleksy von Maltzow” kunstkamerasudecka.blogspot.com
"Ściąga wrocławska. Subiektywny przewodnik po Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu. Część czwarta – nie tylko Żydzi aszkenazyjscy" kunstkamerasudecka.blogspot.com
"Ściąga wrocławska. Subiektywny przewodnik po Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu. Część pierwsza" kunstkamerasudecka.blogspot.com
