środa, 2 grudnia 2020

Spotkanie z chionoksenem w Górach Bialskich

Połowa marca roku 2016 – całkiem niezłe jak na wiek XXI i Sudety warunki narciarskie. Prędzej by się człek spodziewał wilka na szlaku niż owadów …




„Choć ogromna większość bezkręgowców spędza zimę w stanie nieaktywnym, stałym elementem cyklu życiowego pewnych gatunków jest aktywność naśnieżna. Większość tych taksonów kolonizuje powierzchnię śniegu, przenikając ze ściółki i gleby, a w przypadku owadów wodnych (Plecoptera, Trichoptera, Diptera - Chironomidae) wylatując zimą z otwartej toni rzek i strumieni (AITCHISON 2001; HLGVAR 2010). Fauna naśnieżna to grupa ekologiczna, która dzieli się na gatunki ściśle związane biologią z zimą i śniegiem (chionobionty), gatunki występujące też w innych porach roku, ale zimnolubne (chionofile) i gatunki przypadkowe (chionokseny) (PRUIT 1978). Warunki atmosferyczne gwarantujące stabilność pogody - temperatura około 0° C, wysoka wilgotność, niskie ciśnienie - sprzyjają aktywności fauny naśnieżnej, która przed niską temperaturą chroni się pod śniegiem, w glebie i ściółce, załamkach kory czy spróchniałych pniakach (SOSZYŃSKA 2004; HGVAR 2010).” (Agnieszka Soszyńska – Maj „Nowe dane o chionobiontach Polski z Beskidu Sądeckiego")




Widelnica spotkana wysoko w Górach Bialskich na narciarskim szlaku znalazła się przypadkowo, rozbudzona marcowym słońcem. Czyli to chionoksen.


„Widelnica (Taeniopteryx cf. Nebulosa) (…) Oto bowiem widelnica z rodzaju Taeniopteryx, prawdopodobnie z gatunku nebulosa. Prawdopodobnie, ponieważ identyfikowanie widelnic jest bardzo trudne, zaś w przypadku osobników ze zdjęć oznaczenie do gatunku może przysporzyć kłopotu nawet specjaliście (...). Mimo wszystko widelnice to bardzo interesujące owady, których historia sięga czasów gdy na ziemi nie było nawet dinozaurów. Co ciekawe przez te wszystkie miliony lat widelnice wcale aż tak bardzo się nie zmieniły. Przedstawiciele rodzaju Taeniopteryx pojawiają się dość wcześnie, bo już na początku wiosny. Dzięki temu czasami można je obserwować jak biegają po śniegu.” swiatmakrodotcom.wordpress.com




Nasza widelnica nie biegała – raczej oddawała się wiosennemu spacerowi.