Pamiątkową tablicę, a właściwie wielki kamień ustawiono w miejscu, gdzie kiedyś znajdował się zamek, bo sama budowla nie przetrwała do dzisiaj. To właśnie tutaj Melchior Hofmann – uczeń Lutra – zapoczątkował reformację na Śląsku. Dla obecnych mieszkańców Nowego Kościoła, zapytanych przez nas o to, te fakty były nieznane.” wroclaw.tvp.pl
W domu rodzinnym Jana Husa w Husincu.
„Jak wiadomo, w 1415 r. spalono na stosie w trakcie soboru w Konstancji Jana Husa. Profesor praskiego uniwersytetu głosił niepopularne poglądy, zainspirowany żyjącym ponad pokolenie wcześniej Johnem Wycliffem. O ile większość jego tez nie była zbyt krytyczna względem do Kościoła (i do "zaakceptowania"), to niechęć budził przede wszystkim jego opór wobec władzy papieskiej osłabionej ciągłymi wewnętrznymi i politycznymi sporami. Skazany za herezję spłonął, a zapiski tego wydarzenia potwierdzają, że w chwilach męki przywoływał imię Jezusa Chrystusa i recytował Credo. Najpełniejszy opis tego wydarzenia podał Poggius Florentini pisząc do swojego przyjaciela Leonarda Nikolai. W liście tym zawarł słowa Husa (już widzę, jak mówił to, cierpiąc nieprawdopodobny ból skwierczących mięśni i łamiących się kości...), który miał czytać z kartki w ręce: "Dzisiaj pieczecie chudą gęś, ale za sto lat od teraz usłyszycie śpiew łabędzia, którego pozostawicie nieupieczonego i żadna pułapka ani sieć nie złapie go dla was". To proroctwo postanowił wykorzystać Marcin Luter w 1531 r. w swoim komentarzu do listu cesarskiego. Gęś to czesku "hus", zaś niemiecki reformator tytułował się herbem z łabędziem (stąd popularne określenie Lutra jako Łabędzia z Eisleben). No i wszystko wydaje się jasne (…)
Otóż możliwe jest, że po raz pierwszy powiązanie M. Lutra z łabędziem nie nastąpiło w 1531 r., ale wcześniej - już w rok po legendarnym przybiciu 95 tez. Jak podaje wiadomość z trzeciej ręki, na którą się natknąłem (i której nie udało mi się potwierdzić) w 1518 r. 74-letni wówczas Jerzy von Zedlitz, pamiętający jeszcze czasy "wygaszania" ogniem i mieczem wiary husyckiej wysłał list do Lutra z pytaniem, czy to on jest tym, którego w swym proroctwie zapowiadał Hus. Odpowiedzią był przyjazd Melchiora Hofmanna na Śląsk, który w tym pionierskim okresie reformacji łączył posługę religijną z zawodem kuśnierza. To on 12 września 1518 r. odprawił w Nowym Kościele nad Kaczawą pierwsze w tym regionie nabożeństwo nieukształtowanej jeszcze do końca religii luterańskiej.” arthistery.blogspot.com
W domu rodzinnym Jana Husa w Husincu.
Podobno było to tak …
„Właścicielem ziemskim był wówczas George von Zedlitz. Był jedynym synem Siegmunda von Zedlitz. Siegmund v. Z., ur. ok. 1397 r., był podczas palenia Jana Husa w Konstancji w roku 1415 r. świadkiem tego okropnego wydarzenia. Jako zagorzały husyta kierujący się dewizą – przyjaciel Boga, wróg biskupa Wrocławia i wszystkich klechów – miał przez to wiele przykrości z katolikami. Zmarł w roku 1508 w wieku biblijnym, mając ponad 110 lat. Jego syn, George von Zedlitz, urodzony w roku 1444, odziedziczył dobra swojego ojca i przejął również naukę husycką. Nosił nazwisko Płodny, ponieważ w ciągu dwóch małżeństw, trwających w sumie 85 lat, spłodził 27 dzieci. On również zmarł w wieku biblijnym 20 lipca 1552 r. w 108. roku życia, ciesząc się dobrym wzrokiem, słuchem i dobrą pamięcią. W istocie był jeszcze tak żywotny, że do chodzenia nie potrzebował laski. Przeżył 180, według innych źródeł, 185 „dzieci swoich dzieci” do czwartego pokolenia. Wieść o nauce Lutra dotarła do George’a von Zedlitza w Nowym Kościele. Aby dowiedzieć się więcej, wysłał dwóch studentów ze swojej gminy, zwanych „wittenberczykami” od miejscowości Wittenberga, aby ci porozmawiali z magistrem Lutrem. Mieli też zapytać go, czy to on jest łabędziem, którego Hus 100 lat wcześniej wywróżył i czy zamierza kontynuować naukę Husa. Luter uczył tych dwóch wittenberczyków i wysłał ich wraz z mnichem augustiańskim, Melchiorem Hofmannem, pochodzącym ze Złotoryi, do Nowego Kościoła. To Melchior Hofmann był tym, który w roku 1518 wygłosił pierwsze kazanie ewangelickie, najpierw w zamku Nowy Kościół, a później w kościele. W Nowym Kościele wygłaszał kazania przez prawie 30 lat.” jbc.jelenia-gora.pl
Z dzisiejszego punktu widzenia spalenie Husa było absurdalną zbrodnią, zwłaszcza, że część jego postulatów została w Kościele zrealizowana.
„Obecnie większość badaczy umieszcza Husa w gronie średniowiecznych reformatorów, wskazując, że trafnie diagnozował źródła kryzysu współczesnego mu Kościoła i bezkompromisowo napiętnował zaniedbania duchowieństwa.” przewodnik-katolicki.pl
