piątek, 30 listopada 2018

„Węgry gościem honorowym Wrocławskich Targów Dobrych Książek!” Drukarz z Lubomierza pierwszą książkę węgierską wydrukował o całe pokolenie wcześniej niż zaczęto drukować po węgiersku na Węgrzech … czyli w Rumunii. Część druga

Zamiast wstępu … 

"Prawdziwie sensacyjne odkrycie i muzeum drukarstwa w Lubomerzu. O tym, jak niemieccy drukarze spod Gór Izerskich pomogli protestantowi Rejowi stworzyć polski język literacki. A to język tworzy naród. „Będąc ja wmięszkanem, a nie urodzonym Polakiem”. Część pierwsza" kunstkamerasudecka.blogspot.com

Pomogli też stworzyć węgierski język literacki. 



mek.oszk.hu
 

„Przed nami dwudziesta siódma edycja Targów Dobrych Książek, która ruszy już w najbliższy czwartek 29 listopada. Największe w mieście święto książek ponownie odbędzie się w Hali Stulecia, gdzie w tym roku zgromadzi się ponad stu sześćdziesięciu wystawców. Po raz pierwszy impreza będzie mieć gościa honorowego, którym zostały Węgry. To znakomita okazja, by bliżej poznać węgierskich pisarzy oraz ich twórczość. Węgierski Instytut Kultury przygotował bogaty program wokół swojej rodzimej literatury zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci.” tvp.pl

„W oprawie rękopisu „Regestrum perceptorum et expositorum civitatis Cracoviensis, anno 1547”, w Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa (nr rękopisu 1611) znalazłem w roku 1911 kilka szczątków dawnych druków, które były sklejone razem, tworząc „tekturę” do okładki rękopisu. (…)

Między drukami, których introligator użył do sklejenia współczesnej „tektury”, były dwa druki węgierskie i jeden druk polski, o którym podaję tutaj wiadomość. Druki węgierskie odstąpiłem do zużytkowania naukowego bawiącemu wówczas na studjach w Krakowie dr. Divéky’emu Adorjanowi. Jeden druk stanowi pierwszy arkusz śpiewnika węgierskiego protestanckiega Stefana Gálszécsi’ego, drukowany prawdopodobnie w Krakowie około roku 1536, pt. „KEGYES yenekekrwl ees kereztyen hewtrwl reowid keonywecyke galzecy estwan mestertwl zerezteteth”. Z drugiego druku węgierskiego zachowały się tylko dwa skrawki, które wskazują, że należą one do dzieła Emeryka Ozorai Az Antikrisztusról és az ö egyházáról (O antychryście i kościele), które wyszło w roku 1535. Opis tych druków wraz podobiznami umieścił dr Divéky w „Magyar Könyvszemle” z roku 1911.” wbc.poznan.pl


„Wietor pochodził z okolic Jeleniej Góry na Śląsku, po studiach w Akademii Krakowskiej uprawiał najpierw drukarstwo w Wiedniu, a w 1518 r. rozpoczął pracę w Krakowie. (...)

Wietor wydawał dzieła polskie, niemieckie i greckie, ale w jego oficynie ukazał się też pierwszy drukowany tekst w języku węgierskim. Była to wydana w 1527 r. gramatyka łacińska z interpretacjami w języku niemieckim, polskim i węgierskim. W jego zakładzie ujrzała także światło dzienne w 1533 r. pierwsza węgierska książka – Listy świętego Pawła.

Ciekawostką jest wydany przez Hieronima Wietora w 1538 r. pierwszy węgierski elementarz i podręcznik ortografii. (…)

Warto zauważyć, że na terenie Węgier pierwsza książka w języku węgierskim ukazała się w Kolozsvár (obecnie Cluj-Napoca w Rumunii) w 1550 r.” visitmalopolska.pl

Ciąg dalszy nastąpi ...