piątek, 3 czerwca 2022

"Wrocławski Panteon". Nie tylko kopuła ale i Pola Marsowe. Jedyne takie połączenie poza Rzymem? Część pierwsza

Dzisiaj, po dawnym Polu Marsowym, w miejscu, w którym wznosi się Panteon, nie ma śladu

Hala Stulecia …

„Wrocławski Panteon kończy sto lat. (…) O znaczeniu wrocławskiej hali przesądza - podobnie jak w wypadku jej rzymskiego wzorca - rozwiązanie architektoniczne. Kopuła dzięki potężnej konstrukcji i systemowi oświetlenia, tworzy wnętrze, zbliżone do wnętrza Panteonu.” dziennik.pl

„Hala Stulecia - Panteon turystyki biznesowej. (…) Obiekt w momencie oddania do użytku był najpotężniejszą konstrukcją z żelbetu na świecie i szczycił się też największą kopułą zbudowaną od czasu wzniesienia rzymskiego Panteonu osiemnaście wieków wcześniej.” meetingplanner.pl

Z tą „największą kopułą” - jak zwykle z czymś "naj" - trzeba uważać, ale o tym innym razem.



Obszar dawnego, rzymskiego Pola Marsowego campusmartiusrome.com
 

Jest jeszcze coś innego, co łączy wrocławski i rzymski Panteony – Pole / Pola Marsowe. I takiego połączenia nie ma chyba nigdzie indziej na świecie. A "pól marsowych" jest – i było - mnóstwo.


„W piątek odbył się Festyn Rodzinny na Polach Marsowych w Kaliszu.”

„Najlepszym miejscem, aby podziwiać paryską Wieżę Eiffela jest Pole Marsowe”

„Krakowskie Pole Marsowe stanowiło idealny plac ćwiczeń, miejsce parad (…)”

„Pole Marsowe, podobnie jak wiele zabytków Sankt Petersburga, znajduje się (…)”

„Miejsce to zostało wytyczone w latach 30-tych ubiegłego stulecia, z zamierzeniem utworzenia tu największego rekreacyjnego terenu dla Aten, zajmującego około 250 akrów. Obowiązująca nazwa to Pola Marsowe czyli Pedion tou Areos, a nadano ją tytułem ukłonu dla słynnej paryskiej przestrzeni, zdobiącej centrum i nabrzeże Sekwany.”

No to już piętrowe nazewnictwo, bo paryska nazwa pochodzi od rzymskiej. Ciekawy jest ten zabieg, ponieważ od Pola Marsa nazwa przeszła do Pola Aresa. Wydaje się, że grecki Ares w mitologii jest „starszy” ale Mars pierwszy miał swoje Pole.

„Pola Marsowe w Parku Śląskim staną się areną nietypowego, choć z pewnością spektakularnego widowiska.”

„Wśród pytań, omawianych na spotkaniu, znalazła się sprawa budowy Memoriału poległych podczas I wojny światowej żołnierzy wszystkich armii i narodowości na Polu Marsowym obok Cmentarza Łyczakowskiego.”

„Ważny kawałek Warszawy w letniej szacie na czwartkowym spacerze. (…) Dlaczego Piękna była piękna i czy zawsze tak się nazywała? Jak Droga Kalwaryjska alejami się stała? Gdzie król Staś pole marsowe urządził?”

I tak dalej.

 

Panteon i Pole Marsowe na planie starożytnego Rzymu. Z Matejki i Sienkiewicza nie należy uczyć się historii. Na Wzgórzu Watykańskim znajduje się jedynie Cyrk Nerona (w miejscu obecnej Bazyliki) i to tam (oraz w Circus Maximus) prawdopodobnie ginęli pierwsi chrześcijanie. Koloseum wtedy jeszcze nie istniało. Cała tradycja, do której utrwalenia przyczynił się Sienkiewicz, to legenda nie potwierdzona przez badania naukowe. Przez całe wieki chrześcijanie traktowali Koloseum jak kamieniołom i wcale nie darzyli go specjalnym poważaniem

No właśnie – „pole marsowe” było typem pewnej przestrzeni publicznej, po której zostały nazwy własne w bardzo wielu miastach świata. Wszystko jednak zaczęło się od łąk przy zakolu Tybru, zalewanych przez rzekę, na których później stanął Panteon. Był to teren „między miastem a Tybrem”. Dwa tysiące lat później „wrocławski Panteon” i Pola Marsowe (wtedy pod inną nazwą) powstały w bardzo podobnej konfiguracji co niegdyś w Rzymie. Czy pełniły podobne role?

Ciąg dalszy nastąpi.

"Wędrówki architektoniczne. Hala Stulecia i Kopuła na Skale. Przez ponad tysiąc lat największa kopuła o konstrukcji drewnianej. Podróż do „pępka świata”. Cz. I"  kunstkamerasudecka.blogspot.com