„Jerozolima leży na płaskowyżu wapiennym o skłonie południowo-wschodnim, o przeciętnej wysokości 800 m npm, który tworzy rodzaj półwyspu łączącego się na północy z górą Skopus i grzbietem Gór Judzkich. Od wschodu oddziela miasto od Góry Oliwnej dolina Cedronu, zwana inaczej Doliną Jozafata, natomiast od zachodu i południa dolina Hinnom (inaczej Gehenna). Przez środek miasta z północy na południe rozciąga się dolina Tyropeon, dziś zwana Wadi, doliną. Dzieli ona Jerozolimę na dwie nierównej wysokości części: wschodnią i zachodnią. W czasach panowania Dawida i Salomona zabudowa miasta koncentrowała się na wzgórzu wschodnim, które choć niższe od zachodniego było bardziej strome i urwiste, co w dużym stopniu zwiększało obronność twierdzy. W północnej części miasta leżała Moria (hebr. eres ha-Morijjah, znaczy „ziemia Moria”), zwana też Wzgórzem Świątynnym.”
„Miejscem wybranym przez Salomona pod budowę świątyni była Moria, wzgórze stanowiące przedłużenie Ofel w kierunku północnym. Tam właśnie znajdowało się owo słynne klepisko Ornana Jebuzyty, wykupione przez Dawida, który na miejscu tym wybudował ołtarz i umieścił w nim Arkę Przymierza (por. 2 Sm 24, 16—25).”
Artur Figura „Zabudowa akropolu w Jerozolimie od czasów panowania Dawida (ok. 1000 r. przed Chr.) do 586 przed Chr.”
Dygresja …
Najbardziej znany akropol w pobliżu?
„Ogromny Zamek w Bratysławie znajduje się na wzgórzu wznoszącym się 85 metrów ponad poziomem rzeki Dunaj. Stanowi symbol Słowacji. Takie warowne budowle istniały już w Bratysławie w okresie starożytności. Wzgórze stanowiło akropol dla znajdującej się w dole celtyckiej osady.” mcmb.sk
Wysokość ok. 740 m npm może nie jest zbyt imponująca, ale nie ona stanowi o funkcji „pępka świata”.
„Tradycja żydowskiego Midrasza utrzymuje, że jest to miejsce, z którego świat rozwinął się do swojej obecnej postaci. To właśnie tutaj Bóg zebrał ziemię, która została użyta do stworzenia pierwszego człowieka, Adama.
Zgodnie z Hagadą w Talmudzie, świat został stworzony ze skały, będącej później fundamentem Świątyni. Według tradycji, na szczycie wzgórza, na tej właśnie skale Abraham ofiarował swojego syna Izaaka (Rdz 22,2 i 14).
Biblia opisuje sen Jakuba o aniołach wstępujących i zstępujących z nieba. Talmud mówi, że sen ten miał miejsce, gdy Jakub spał na skale na Wzgórzu Świątynnym. (…)
O Wzgórzu Świątynnym i Świątyni wielokrotnie wspomina także Nowy Testament (np. Mk 11,11). Biblia opisuje Jezusa Chrystusa wypędzającego kupców z dziedzińca i wywracającego ich stoły z towarami (Mk 11,25-26). Jezus również przewidział zniszczenie Drugiej Świątyni (Mt 24,2). (…)
Wzgórze Świątynne jest też tradycyjnie trzecim najświętszym miejscem islamu, po Mekce i Medynie. Wynika to z faktu, że Koran opisuje Świątynię Jerozolimską i jej budowniczych (Dawida i Salomona) jako proroków. Muzułmanie wierzą, że Mahomet odbył „nocną podróż” na cudownym wierzchowcu z Mekki do Najdalszego Meczetu znajdującego się w Jerozolimie (al-Aqsà). W Jerozolimie Mahomet miał dostąpić wniebowstąpienia w towarzystwie archanioła Dżibrila ze skały, na której dziś znajduje się Kopuła na Skale. Pierwotnie muzułmanie modlili się stojąc twarzą do Wzgórza Świątynnego, jednak później zmieniono kierunek modlitw na Mekkę.” franciszkanie.pl
Max Berg nie ukrywał, że inspiracją projektu wrocławskiej Hali Stulecia były budowle sakralne minionych wieków. Najczęściej wspomina się o wielkim kościele Hagia Sophia w dawnym Konstantynopolu (o tym innym razem).
W różnych zestawieniach „największych kopuł świata” Hala Stulecia i Kopuła na Skale figurują razem. Muzułmańskie sanktuarium w latach 691 – 1781 było budowlą przykrytą największą kopułą o konstrukcji drewnianej.
Ciąg dalszy nastąpi.
