Co najmniej dwie z kaplic dobudowanych do północnej ściany kościoła NMP na Piasku powinny wzbudzać ciekawość miłośników Wrocławia. Jedna ze względu na "egzotycznego" patrona, druga z powodu swego znaczenia dla historii architektury naszego miasta.
Kaplica św. Antoniego – dawniej św. Walentego. Kaplica (barokowa) św. Krzyża – dawniej św. Trójcy (wg innych św. Andrzeja - gotycka). Kaplica św. Rodziny nosi też wezwanie św. Iwona.
„W ikonografii przedstawiany jest jako sędzia w todze i birecie, choć bliższy był mu chłopski kaftan. W trzecią niedzielę maja (w tym roku wyjątkowo 22 maja) do Tréguier w Bretanii zjeżdżają prawnicy z całego świata, by uczcić swego patrona, Iwona Hélory’ego.” przewodnik-katolicki.pl
Może nie z całego świata ale z całego Wrocławia …
„Relikwie świętego Iwo do Wrocławia jako pierwszy sprowadził z Tréguier w 1372 r. Bertold, kanonik kapituły kolegiackiej św. Idziego i umieścił je w bocznym ołtarzu kościoła św. Idziego na Ostrowie Tumskim. Po nim uczynił to samo Henryk Gallici, opat kanoników Reguły św. Augustyna, który po relikwie udał się do włoskiej Bolonii. Ufundował też kaplicę pod wezwaniem świętego wraz z ołtarzykiem szafkowym przy kościele Najświętszej Marii Panny na Piasku. Jedną z figur zdobiących świątynię jest figura św. Iwo (prawdopodobnie nad portalem wiodącym do kaplicy - od red.) . Relikwie patrona prawników w przeciwieństwie do samej kaplicy nie ostały się niestety do dnia dzisiejszego. W 1996 r. w 50. rocznicę wrocławskiej palestry adwokaci ufundowali witraż (autor A. Król – od red.) z wizerunkiem świętego patrona. W kościele NMP w każdą pierwszą sobotę miesiąca, z wyjątkiem października, odprawiana jest o godz. 9.00 msza św. dla przedstawicieli środowiska prawniczego. Tradycję tę reaktywowano w 1981 r. z inicjatywy mecenasa Andrzeja Jochelsona i przy udziale proboszcza parafii NMP ks. prof. Juliana Michalca. W dniu zaś 19 maja wrocławscy prawnicy spotykają się na wieczornej mszy świętej i następującej po niej agapie.” (Grzegorz Maroń „Święci i patroni prawników”)
„W ikonografii przedstawiany jest jako sędzia w todze i birecie, choć bliższy był mu chłopski kaftan. W trzecią niedzielę maja (w tym roku wyjątkowo 22 maja) do Tréguier w Bretanii zjeżdżają prawnicy z całego świata, by uczcić swego patrona, Iwona Hélory’ego.” przewodnik-katolicki.pl
Może nie z całego świata ale z całego Wrocławia …
„Relikwie świętego Iwo do Wrocławia jako pierwszy sprowadził z Tréguier w 1372 r. Bertold, kanonik kapituły kolegiackiej św. Idziego i umieścił je w bocznym ołtarzu kościoła św. Idziego na Ostrowie Tumskim. Po nim uczynił to samo Henryk Gallici, opat kanoników Reguły św. Augustyna, który po relikwie udał się do włoskiej Bolonii. Ufundował też kaplicę pod wezwaniem świętego wraz z ołtarzykiem szafkowym przy kościele Najświętszej Marii Panny na Piasku. Jedną z figur zdobiących świątynię jest figura św. Iwo (prawdopodobnie nad portalem wiodącym do kaplicy - od red.) . Relikwie patrona prawników w przeciwieństwie do samej kaplicy nie ostały się niestety do dnia dzisiejszego. W 1996 r. w 50. rocznicę wrocławskiej palestry adwokaci ufundowali witraż (autor A. Król – od red.) z wizerunkiem świętego patrona. W kościele NMP w każdą pierwszą sobotę miesiąca, z wyjątkiem października, odprawiana jest o godz. 9.00 msza św. dla przedstawicieli środowiska prawniczego. Tradycję tę reaktywowano w 1981 r. z inicjatywy mecenasa Andrzeja Jochelsona i przy udziale proboszcza parafii NMP ks. prof. Juliana Michalca. W dniu zaś 19 maja wrocławscy prawnicy spotykają się na wieczornej mszy świętej i następującej po niej agapie.” (Grzegorz Maroń „Święci i patroni prawników”)
W kaplicy znajduje się ołtarz z sudeckim akcentem …
„Forma kamiennego ołtarza, pozbawiona elementów architektonicznych, jest u schyłku XVII i na początku XVIII wieku bardzo rzadko spotykana na Śląsku. Głogowskie retabulum można porównać tylko z ołtarzem Świętej Rodziny w kaplicy pod wezwaniem św. Iwona i św. Rodziny przy kościele Najświętszej Maryi Panny na Piasku we Wrocławiu z 1694 roku. W podobny sposób potraktowane zostało obramienie centralnej sceny, z tym że u augustianów jest ono bardziej rozbudowane i przestrzenne.” („Rzeźba barokowa na Dolnym Śląsku w 2. połowie XVII wieku” pod red. Artura Kolbiarza)
Autor ołtarza jest nieznany - ale wiadomo, że użył ciemnego marmuru z Przeworna.
W kaplicy św. Krzyża również można znaleźć inny sudecki akcent. Ołtarz, który obecnie się tam znajduje był ozdobą trzynastowiecznego (późnoromańskiego / wczesnogotyckiego) kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Pogwizdowie.
Co ciekawe, jest to ołtarz protestancki z 1620 roku, w formie czterokolumnowej edikuli. Oprócz scen Ukrzyżowania i Ostatniej Wieczerzy znajdują się na nim przedstawienia Ewangelistów.
Ale ta kaplica jest ważna dla Wrocławia z innego powodu.
To pierwsza we Wrocławiu kaplica barokowa - kopułowa. Jej autorem był Antonio Coldin, a powstała w latach 1666-67. Prawdopodobnie jej budowa związana była z przekazaniem relikwii Krzyża Świętego przez Konstantyna Sobieskiego – zbudowano wtedy kaplicę na planie prostokąta, która zmieniła wezwanie na św. Krzyża. O samym Coldinie nie wiadomo zbyt wiele – pochodził prawdopodobnie z Mediolanu.
