piątek, 2 października 2020

Ściąga wrocławska. Druga młodość świętej Jadwigi Śląskiej od Półwyspu Iberyjskiego po Amerykę Łacińską. Dlaczego jako wota służą plastikowe domki? I czy święta naprawdę nie lubiła jeży?


Na własne oczy mamy szansę oglądać jak następuje ewolucja atrybutów świętych i z klasztoru w Trzebnicy powstaje niewielki, zadłużony domek.




Czy żona Henryka Brodatego mogła się spodziewać, że zostanie orędowniczką dłużników niespłacających kredytów hipotecznych i bezrobotnych? W jej czasach nie było banków …

„Kiedy w połowie roku 2011 lider socjaldemokratów Pedro Passos Coelho porozumiał się z szefującym ludowcom Paulo Portasem co do utworzenia rządu, mało kto wróżył sukces tej centroprawicowej koalicji. Początki były niełatwe. Po pierwszym roku sprawowania władzy PKB spadło o 3,2 proc., bezrobocie zaś przekroczyło rekordowy poziom 16 proc. Kasa państwowa wprawdzie nie była już pusta, bo dzięki podpisanemu przez poprzedników z socjalistycznego rządu porozumieniu z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW) i Unią Europejską Lizbona dostała 78 mld euro, ale realizacja zamierzeń wydawała się karkołomnym przedsięwzięciem.” bankier.pl

W tymże roku 2011 …

„Święta Jadwiga jest obecnie jedną z najpopularniejszych świętych w... Portugalii. Dlaczego patronka Śląska robi furorę na Półwyspie Iberyjskim? Bo jest również patronką osób zadłużonych i ubogich. A takich w pogrążonej w kryzysie gospodarczym Portugalii nie brakuje. (…) - To, co robiła święta dla ubogich, powinno być dla nas także wzorem do naśladowania - mówi duchowny. - Nie tylko w Portugalii święta Jadwiga jest znana. Wierni modlą się do niej również w krajach Ameryki Łacińskiej, choćby w Brazylii. Ale również w Wenezueli. Rok temu do Trzebnicy przyjechała delegacja z tamtejszego Kościoła. - Bardzo zależało im na relikwii świętej - wspomina ks. Jerzy Olszówka. - Dostali od nas fragment kości. Aby ją zdobyć, nie trzeba było jednak otwierać sarkofagu, w którym Jadwiga spoczywa. Podczas prac nad rekonstrukcją twarzy świętej, odłamały się niewielkie kawałeczki kości i zostały zabezpieczone poza grobowcem.” gazetawroclawska.pl


 

 Święta nie z plastiku a ze srebra i złota. Która wersja by św. Jadwidze bardziej się podobała?

Święta opiekowała się biedakami i bezdomnymi, zakładała przytułki i szpitale, dzieliła się swoim wielkim majątkiem - idealnie więc pasuje na orędowniczkę ludzi wyrzucanych z pracy, którym bogate banki odbierają domy.

Ten kult wcale nie ostygł i trwa nadal. Pod wskazanym adresem można zobaczyć wzory modlitw i nowe przedstawienia świętej śląskiej z roku 2020: rinconreligioso.com


„Na temat kultu program zrealizowała nawet portugalska telewizja RTP”. Filmik można nadal odnaleźć na stronie rtp.pt

Święta kochała biedaków i trędowatych a brzydziła się jeżami? W naszym regionie żyje obecnie najsłynniejszy obrońca jeży w Polsce. wroclaw.tvp.pl


Jeż kłodzki

„Tu odkryła jeża, którego siostra potajemnie w rękawie nosiła. Tu przepowiedziała przyszłe zbudowanie ołtarza. Czytamy w tytule 11ym 8go rozdziału legendy, że siostra Rasława zakonnica Trzebnicka, o której już po dwakroć poprzednio była mowa, miała szczególne upodobanie noszenia jeża pod suknią. Umiała go jednak zręcznie ukrywać tak, że nikt tego nie widział. Odkryła to duchem proroczym błogosławiona Jadwiga i zgromiła nieprzyzwoitą siostrę, co i obraz niniejszy w pierwszej swojej części przedstawia.” dokumentyslaska.pl




Problem ten próbowała rozwiązać Jadwiga Żylińska w książce „Piastówny i żony Piastów”. Doszukiwała się ukrytej niechęci do seksualności i całego świata natury (wszystkiego co nieczyste) z powodu zbyt wczesnego wejścia księżnej w świat dorosłych (stąd późniejsze śluby czystości). To prawda, że Jadwiga została matką w wieku lat trzynastu. Jednak fragment żywota świętej związany z jeżem może mieć zupełnie inne znaczenie.

Jeż w średniowieczu był zwierzęciem symbolicznym – był symbolem diabła.

„W ikonografii średniowiecznej Europy przedstawienia jeża często przypominały prosię, które postrzegano jako nienasycone, obrzydliwe zwierzęta, natomiast kolce malowano tak, że w wielu manuskryptach zwierzęta te bardziej przypominają jeżozwierze niż jeże. Uważano, że w okresie żniw jeż udaje się do winnicy, gdzie wspina się po winoroślach zrzucając na ziemię owoce, po których toczy się, by je nabić na igły i zabrać do domu jako pokarm dla młodych. (…) Wspomniany przekaz utrwalił zwyczaj łączenia winogron z jeżem. W tym okresie pojawiła się także interpretacja tej sceny przypisująca jeżowi rolę Diabła kradnącego chrześcijańską duszę, reprezentowaną tu przez winogrona (McCulloch, 1962). Negatywne konotacje w chrześcijaństwie nie dziwią, ponieważ także w Biblii jeż jest łączony z chaosem i zniszczeniem (Izaj. 14. 23; 34.11). Dla średniowiecznych chrześcijan łączył się on z chciwością, żarłocznością oraz gniewem. (…)

Antoni z Padwy, portugalski teolog oraz święty kościoła katolickiego porównywał grzeszników do jeży. Uważał, że jeż jest „zatwardziałym grzesznikiem” pokrytym kolcami grzechów. Pięć zębów jeża miało być związane z pięcioma rodzajami wymówek, jakimi tłumaczą się zatwardziali grzesznicy.” (Agnieszka Bartnik „Jeż z jabłkiem na grzbiecie: Kilka słów o postrzeganiu jeży w antyku i średniowieczu)

Oczywiście jest zupełnie odwrotnie – jeż niszczy szkodniki upraw i jest zwierzakiem bardzo pożytecznym.

Niby najbardziej znana śląska święta nadal potrafi zaskakiwać …

Słynny i tajemniczy tympanon z Trzebnicy nie ma swego odpowiednika w naszej części Europy. Jest tak naprawdę tympanonem fundacyjnym, a pod postaciami żydowskiej pary królewskiej ukrywają się Henryk i Jadwiga?




„Do fundacyjnej roli księcia Henryka Brodatego, poprzez analogię, nawiązuje tympanon w zachodnim portalu bazyliki zwany Portalem Dawidowym. Przedstawia on króla Dawida grającego na lutni, królowę Betsabe i dworkę, – co wyraźnie nawiązuje do fundatorów opactwa – księcia Henryka Brodatego i św. Jadwigi. Dzieło pochodzi z dwudziestych lat XIII wieku. W XVIII wieku portal został zamurowany i dopiero w 1935 roku został odsłonięty. Ze względu na trudności w jego oglądaniu, w kruchcie zrobiono duże okno, pozwalające podziwiać ten wysokiej klasy romański zabytek w całości.” (Ks. Antoni Kiełbasa SDS „Pamięć o księciu Henryku Brodatym w Trzebnicy”)

Nie wszyscy się z taką interpretacją zgadzają, ale …

Ciąg dalszy nastąpi ...