niedziela, 5 maja 2019

Wędrówki architektoniczne. Wilhering – romański portal w barokowej fasadzie. „Późne rokokoko”

„Późne rokokoko” na dobre zagościło w kulturze masowej: „Koszulka Seksmisja (Rokokoko) t-shirt film XXL” allegro.pl


 



Wydaje się, że fasadowość jest jedną z głównych cech architektury barokowej i stylów pokrewnych.

„Problem architekta barokowego czyli fasada parawanowa

Co to fasada parawanowa? Czy słyszeliście wcześniej o takim sformułowaniu lub znacie przykłady obiektów, w których została wykorzystana?

Fasada parawanowa to najłatwiej mówiąc praktycznie ściana, która ma swój rysunek (tzn fasada staje się swoim własnym tematem). Istnieją kościoły gdzie nie zrobiono fasad. Postawiono sam budynek a fasada została dobudowana później.” bywajtu.pl


I często za rozbudowaną oraz ozdobną fasadą kryje się bardzo skromna budowla.

Wilhering to miejsce, które powinno być znane Polakom – zdobili je artyści związani z Warszawą (jeden z nich nawet w Warszawie się urodził, chociaż z pochodzenia był Włochem a życie związał z Austrią) – o tym innym razem. 






Opactwo cystersów Wilhering obok Linzu to jeden z najcenniejszych przykładów stylu rokoko w krajach niemieckojęzycznych. Historią sięga jednak XII wieku.


I właśnie z czasów architektury romańskiej pochodzi główny portal (trochę schodkowany, trochę kolumnowy) – „serce fasady” - tkwiący jak skromny cierń w najważniejszej (widocznej z zewnątrz) części świątyni. Tkwi w tym miejscu od stuleci.






Dlaczego w opływającym w złoto, kolorowe freski i wyposażonym w liczne rzeźby kościele pozostawiono w kluczowym miejscu ubogi (przy nim ten z wrocławskiego Ołbina aż kipi od ornamentów) portal z XII wieku? W oryginalnym projekcie fasady przebudowywanej świątyni miał zostać zbudowany ozdobny portal, godny nowej odsłony starego opactwa. 




Oryginalny (nie do końca zrealizowany) projekt fasady Johanna Haslingera, z bogatym, barokowym portalem (za "Wilhering. Abbey and Church." Edited by the Cistercian monks of Wilhering)


Podawany motyw ekonomiczny („dla oszczędności”) jest niezbyt przekonujący.





Ciąg dalszy nastąpi.