czwartek, 3 września 2020

Wina mszalne z Dolnego Śląska. Czy mają w ogóle coś wspólnego z tym z Ostatniej Wieczerzy? Patron archidiecezji wrocławskiej był abstynentem i jest też patronem trzeźwości. A Jezus?


„Święty Janie Chrzcicielu, który abstynencję praktykowałeś przez całe swoje życie, pomóż, abyśmy w naszej Ojczyźnie dożyli czasów, w których alkohol przestanie być symbolem nieszczęść, zmartwień i tragedii. Chroń nas przed grzechem upijania się. Bądź natchnieniem i pomocą dla wszystkich, którzy wyrzekają się napojów alkoholowych dla dobra swoich najbliższych i narodu. Patronie niepijących alkoholu, wzbudź w sercach moich rodaków pragnienie życia bez alkoholu, abyśmy poprzez ich abstynencję osiągnęli trzeźwość całego narodu.” stacja7.pl




 

 Ziemia Święta do tej pory słynie z dobrego wina. Na zdjęciach winnica Cremisan wikipedia.org

A Chrystus wino pijał i uczynił z niego jeden z symboli chrześcijaństwa. Kielich był (i jest) dla niektórych odłamów chrześcijan równie ważny, jak krzyż – o czym można się przekonać nie tylko w domu rodzinnym Jana Husa ale i pod Wrocławiem. O tym innym razem.




 

„Jan Hus z Lomnicy nad Popelkou. Czy to już „Koniec świata husytów”? Cz. I” kunstkamerasudecka.blogspot.com

 
„Poświadczenie, że się należy do związku winiarzy, decyzja o dopuszczenia napoju do sprzedaży cywilnej i zaświadczenie od proboszcza, że się jest katolikiem - takie warunki muszą spełnić winiarze, którzy chcą, by ich wino mogło być używane jako mszalne. Do tej pory o taki dokument wystarało się dwóch spośród kilkudziesięciu właścicieli dolnośląskich winnic.

Na Dolnym Śląsku mamy ponad 30 profesjonalnych winnic, w tym dwie, których właściciele zdobyli certyfikat wina mszalnego.” radiowroclaw.pl

 Współczesne wino mszalne, używane w Polsce podczas katolickich nabożeństw, ma certyfikat ale zupełnie nie jest podobne do tego z Ostatniej Wieczerzy.

„O tym jak powinno wyglądać wino mszalne decyduje instrukcja opracowana przez Kongregację Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 2004 roku, zatytułowana Redemptionis Sacramentum. Wino w myśl tej instrukcji powinno być tylko i wyłącznie z winnego grona, nie mieć w sobie żadnych obcych substancji poza samym winem.” ekai.pl

„Jesteśmy przyzwyczajeni do białej barwy wina mszalnego. Natomiast podczas Ostatniej Wieczerzy Pan Jezus użył wina czerwonego, bo takie było stosowane w Palestynie w starożytności.
Najprawdopodobniej aż do XII wieku, a niektórzy liturgiści twierdzą, że aż do XVI wieku, w Kościele zachodnim używano tylko czerwonego wina. Dopiero później względy praktyczne, czyli trudności z utrzymaniem w czystości bielizny kielichowej, sprawiły, iż zaczęto używać białego wina. W Kościele wschodnim ta praktyka się nie przyjęła i stosuje się zawsze wino czerwone. Myślę, że czerwona barwa wina lepiej oddaje fakt, że w czasie przeistoczenia wino staje się krwią Chrystusa.” idziemy.pl

„A jakie wino pojawiło się podczas Ostatniej Wieczerzy?

Sądzę, że to było słodkie wino z aromatem miodu, daktyli i ziół i z dodatkiem żywicy sosnowej, by się nie psuło.” rp.pl




 U góry: Ołtarz Koronacji Marii z kościoła św. Katarzyny w Gdańsku (na predelli Ostatnia Wieczerza). Na dole: Tryptyk Zaśnięcia NMP ze sceną Ostatniej Wieczerzy w predelli został przeniesiony niedawno z katedry wrocławskiej do kościoła św. Krzyża, gdzie prezentuje się znakomicie

Ostatnia Wieczerza była żydowską Paschą a nie pierwszą Mszą Świętą (Jan Chrzciciel oraz Jezus Chrystus reformowali judaizm i to mieli na celu), jednak chrześcijańskie ołtarze bardzo często są ozdobione jej przedstawieniami, zwłaszcza na predellach. Msza nawiązuje do tej zreformowanej Paschy. Picie wina było jej rytualną częścią.

„Podczas święta paschy każdy musi wypić cztery kielichy wina. (…) Cztery kielichy wina symbolizują cztery określenia wyswobodzenia Żydów z Egiptu przez Boga.” rp.pl

Jezus naruszył właśnie rytuał picia wina.

„Drugie novum dotyczy podania kielicha. Łukasz relacjonuje: „Następnie wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie połamał go i podał mówiąc: «To jest Ciało moje, które za was będzie wydane: to czyńcie na moją pamiątkę!» Tak samo i kielich po wieczerzy, mówiąc: «Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej, która za was będzie wylana” (Łk 22,19-20). Choć każdy z uczestników wieczerzy paschalnej miał przed sobą swój własny kielich, Jezus bez wątpienia podaje uczniom ten, który stoi przed Nim. W ten sposób zaznacza, że Eucharystia, którą właśnie ustanowił, jest ucztą jedności dla rodzącego się Kościoła.

Kolejne novum, które Jezus wprowadził w ustalony porządek rytuału, to pominięcie ostatniego kielicha wina. Gdy nadszedł czas na czwarty kielich, Jezus powstrzymał się od niego, wyjaśniając: „Odtąd nie będę już pił z tego owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić go będę z wami nowy, w królestwie Ojca mojego”.  teologiapolityczna.pl

Trudno się dziwić, że kielich dla niektórych jest ważnym symbolem.

A jakie było wino z Kany Galilejskiej? No tam mogło być każde , nawet szampan – wiadomo, że było dobre. W podziemiach kościoła odsłonięto fragmenty starożytnych budowli i wyeksponowano kamienne stągwie.




 Woda używana podczas liturgii nie musi mieć certyfikatu …

„Skoro już tak długo zatrzymujemy się przy Liście 63 św. Cypriana, warto przy okazji przedstawić głęboką symbolikę, jaką dostrzegł on w zwyczaju dolewania do kielicha mszalnego odrobiny wody: "Woda oznacza lud, wino zaś jest krwią Chrystusa. Gdy więc w kielichu miesza się wino z wodą, to lud staje się jednym z Chrystusem i wspólnota wiernych jednoczy się i łączy z Tym, w którego uwierzyła.” mateusz.pl

Motyw Ostatniej Wieczerzy stał się bardzo popularny w czasach reformacji. Był nawet narzędziem uprawiania polityki. Niezwykły obraz powstał na zamówienie Rady Miejskiej Wrocławia.

Ciąg dalszy nastąpi ...