Święta Anna – jedna z najpopularniejszych śląskich świętych …
„Najstarsze opowiadanie o niektórych szczegółach narodzin i życia N. P. Marii zawiera apokryf pod tytułem Protewangelia św. Jakuba. Wszelkie późniejsze legendy o Matce Bożej, które w średniowieczu znalazły się w Złotej Legendzie Jakuba a Voragine, są pełnymi fantazji uzupełnieniami tego, co znajduje się w Protewangelii. (…) Protewangelia informuje nas, jakie imiona (Joachim i Anna) mieli rodzice N. P. Marii i wspomina o synach z pierwszego małżeństwa św. Józefa (״bracia Chrystusa”).” (Ks. Władysław Smereka, Kraków „Najstarsza legenda o Matce Boskiej. Protoewangelia Jakuba”)
Na marginesie …
„Wyjaśnić też trzeba, że Maryja jest Matką Boga, a nie jest Matką Boską, jak Ją Pani – jak myślę – świadomie nazwała. Nawet jeśli tytuł ten spotykany jest w Kościele katolickim, choćby w wezwaniach parafii, to teologicznie jest on niepoprawny, wskazuje bowiem, że sama Maryja jest Boska.” wiez.pl
Protoewangelia Jakuba jest jedną z tzw. Ewangelii Dzieciństwa. Powstała w drugiej połowie II wieku (czyli ponad sto lat po wydarzeniach opisanych w Ewangeliach), a najstarszy znany jej odpis pochodzi z III wieku. Z Nowego Testamentu niewiele można dowiedzieć się o rodzinie i dzieciństwie Jezusa, więc Ewangelie Dzieciństwa miały tę lukę wypełnić.
Co ciekawe z apokryfu wynika, że rodzice Maryi byli bardzo zamożni, co raczej mało pasuje do ewangelicznego opisu późniejszej Świętej Rodziny.
„1. Zapisano w dziejach dwunastu pokoleń, że Joachim był niezmiernie bogaty (…)”
„2. Gdy dziecko ukończyło pierwszy rok życia, wydał Joachim wielką ucztę i zaprosił kapłanów, arcykapłanów i uczonych w Piśmie, i radę starszych, i cały lud Izraela.”
Ale o świętej Annie więcej opowiem innym razem.
Czy da się współczesne chrześcijaństwo uwolnić od apokryfów, legend i anachronicznej tradycji, którymi obrosło przez wieki?
Taką próbę podjęto w stosunku do jednego z najważniejszych nabożeństw. Kiedyś trzeba będzie przebudowywać kalwaryjskie ścieżki? Są one dużo młodsze niż Ewangelia Łukasza.
Rok 2007 ...
„Droga krzyżowa bez apokryfów
Św. Weronika zniknęła z tradycyjnej, wielkopiątkowej drogi krzyżowej prowadzonej przez papieża. To tylko jedna z radykalnych zmian, wprowadzonych w tym roku do papieskiego obrzędu. Spośród 14 stacji tradycyjnej drogi krzyżowej tylko ostatnia – czternasta stacja – pozostała bez zmian.
Św. Weronika nie występuje na kartach Ewangelii. Jej postać pojawia się w literaturze apokryficznej, datowanej na VI w. n. e. Wśród relikwii przechowywanych w kościołach katolickich są aż trzy chusty Weroniki (w Rzymie, w Alicante i w Paryżu). (…)
Obraz chusty św. Weroniki z pracowni Mistrza Wrocławskiego Poliptyku św. Barbary; ok. 1450 (Muzeum Narodowe we Wrocławiu, pierwotnie kościół NMP w Legnicy)
Nowe stacje i związane z nimi rozważania opracował ks. Gianfranco Ravasi, członek papieskiej komisji biblijnej. W swej pracy oparł się wyłącznie na ewangeliach (głównie na Ewangelii wg Łukasza). Oto stacje wczorajszej drogi krzyżowej:
1. Agonia Jezusa w ogrodzie Getsemane (poprzednio Jezus skazany na śmierć).
2. Judasz zdradza Jezusa pocałunkiem (poprzednio Jezus bierze na ramiona krzyż).
3. Jezus skazany na śmierć przez Sanhedryn (poprzednio Jezus po raz pierwszy upada pod krzyżem).
4. Piotr zapiera się Jezusa trzy razy (poprzednio Jezus spotyka swą matkę).
5. Jezus osądzony przez Poncjusza Piłata (poprzednio Szymon z Cyreny pomaga nieść krzyż Jezusowi).
6. Ukoronowanie koroną cierniową (poprzednio Weronika ociera twarz Jezusowi).
7. Jezus bierze na ramiona krzyż (poprzednio Jezus po raz drugi upada pod krzyżem).
8. Szymon z Cyreny pomaga nieść krzyż Jezusowi (poprzednio Jezus spotyka kobiety jerozolimskie).
9. Jezus spotyka kobiety (poprzednio Jezus po raz trzeci upada pod krzyżem).
10. Ukrzyżowanie Jezusa (poprzednio odarcie z szat).
11. Jezus obiecuje raj dobremu łotrowi (poprzednio przybicie Jezusa do krzyża).
12. Spotkanie Jezusa z matką, stojącą pod krzyżem (poprzednio śmierć Jezusa na krzyżu).
13. Śmierć Jezusa na krzyżu (poprzednio zdjęcie z krzyża).
14. Złożenie Jezusa do grobu.”
Polacy zamiast skupić się na Biblii wybierają raczej tzw. Ekstremalną Drogę Krzyżową, której już nazwa jest niezbyt szczęśliwa, bo sugeruje, że przejście 40 kilometrów i zmarznięcie w uszy to jakieś ekstremum w porównaniu do pierwowzoru - "normalnej" Drogi Krzyżowej. Trochę kojarzy mi się takie podejście ze ślubami podczas skoku ze spadochronem lub podczas nurkowania. Skok to chwilka w porównaniu ze wspólnym życiem aż po grób, co dla wielu staje się zadaniem prawdziwie ekstremalnym. Szczęśliwych staruszków trudniej pokazać w mediach niż płetwonurków i są mniej atrakcyjni dla oka. Można wymyślać Drogę Krzyżową w za dużych / za małych butach i z ciężkim plecakiem albo w upale bez wody (już pojawiły się takie na ponad 100 kilometrów: "Można też wyruszyć na EDK Szlakiem Orlich Gniazd z Krakowa do Częstochowy, maszerując przez 131 km." niedziela.pl). W średniowieczu byli biczownicy - to jeszcze większe ekstremum.
Postać świętej Weroniki, jaką znamy współcześnie, została stworzona w średniowieczu ze zlepku różnych, wcześniejszych legend.
O tym innym razem.
"Ogród Oliwny w Lubaniu. Czy drzewa oliwne z Getsemani to najstarsze rośliny liściaste świata?" kunstkamerasudecka.blogspot.com
"Kwiaty Sudetów. Przetacznik leśny – Central Park, „ojciec architektury krajobrazu” i „Diabeł w Białym Mieście”. Kwiaty świętej Weroniki" kunstkamerasudecka.blogspot.com
